Kragujevac, grad u srcu Srbije, nudi bogatstvo sadržaja koji će zadovoljiti sve vrste putnika – od onih koji žele da uživaju u istoriji i tradiciji, do onih koji traže opuštanje u prirodi ili savremenu zabavu. Bivša prestonica Srbije, danas predstavlja spoj prošlosti i modernog života, gde se sve isprepliće u harmoničnom okruženju. Ako planirate da posetite ovaj grad, evo šta sve ne smete da propustite:
Spomen-park “Kragujevački oktobar”
Jedno od najznačajnijih istorijskih mesta u Kragujevcu je Spomen-park, posvećen stradanjima civila tokom Drugog svetskog rata. Ovaj spomenik podseća na masakr koji se desio 21. oktobra 1941. godine, kada je u Kragujevcu pogubljeno više od 7.000 ljudi. Spomen-park se sastoji od spomen-kapele, spomenika, muzeja, kao i memorijalnog kompleksa koji je savršeno dizajniran da odražava značaj ovog tragičnog događaja.
Na samo 2 kilometara od Kragujevca, Šumarice su važan istorijski lokalitet koji je poznat po tome što je na tom mestu izvršen streljanje đaka i profesora 21. oktobra 1941. godine. Danas je to popularno mesto za rekreaciju i šetnje, a tu se nalazi i muzej posvećen ovoj tragediji.
Staro gradsko jezgro
U samom centru Kragujevca, posetioci mogu istraživati istorijske znamenitosti kao što je knežev arsenal. Uz šetnje kroz staro gradsko jezgro, možete obići brojne kafane, prodavnice suvenira i restorane koji nude tradicionalnu srpsku kuhinju. Ako želite da se dublje upoznate sa istorijom ovog grada, obavezno posetite Muzej Kragujevca. Njegova postavka uključuje bogate zbirke koje pokrivaju različite aspekte prošlosti grada, od doba srednjeg veka do modernog vremena. Muzej je odličan način da se nauči više o tradiciji i kulturi ovog kraja.
Kragujevačka gimnazija i istorija obrazovanja
Jedan od simbola Kragujevca je i Kragujevačka gimnazija, koja je osnovana 1833. godine. Ova obrazovna ustanova ima bogatu istoriju i poznata je po tome što je iz nje poteklo mnogo bitnih ličnosti Srbije. Poseta gimnaziji daje poseban uvid u obrazovni sistem Srbije iz prošlih vekova.
Pozorište u Kragujevcu, poznato po bogatom repertoaru i produkcijama, nudi ljubiteljima kulture priliku da uživaju u raznim dramskim predstavama, komedijama i muzičkim događajima. Upoznavanje sa kulturnim životom Kragujevca je još jedan neizostavan deo posete ovom gradu.
Gastronomija Kragujevca
Kragujevac je poznat po svojoj specifičnoj gastronomiji. Tradicionalna jela, kao što su “ćevapi”, “sarma” i “pasulj”, svakako treba probati u lokalnim restoranima. Ova jela čine srpsku kuhinju nezaboravnom, a poseta Kragujevcu bez degustacije domaće hrane bila bi nezamisliva.
Kragujevac je grad sa bogatom istorijom i kulturnim nasleđem. Bilo da istražujete istorijske spomenike, uživate u prirodi ili se opuštate u modernim sadržajima, Kragujevac je svakako destinacija koju treba posetiti.
Maldivi, arhipelag koji čine hiljade minijaturnih ostrva u indijskom okeanu mnogi vide kao raj na zemlji. Prekrasne plaže, sve nijanse tirkizne i plave kao i živopisni koralni grebeni svake godine privlače milione turista iz celog sveta. Ova idilična destinacija nudi savršeno utočište za one koji traže mir, opuštanje i luksuz.
Međutim, i u ovom raju postoje problemi koji prete da zasene njegovu lepotu. Političke tenzije, ekonomski izazovi a pre svega problemi sa klimatskim promenama, postavljaju pitanja o budućnosti turizma u ovom predivnom arhipelagu.
Nekada savršeno utočište bogatih turista iz celog sveta, Maldivi se u 2024. godini suočavaju sa neočekivanim problemima koji prete da potpuno unište njihov glavni izvor prihoda – turizam.
Indijski turisti su oduvek činili većinu svih stranaca koji posećuju maldivski arhipelag. Ali ne i 2024. Jedan od povoda za masovni bojkot Maldiva od strane indijskih turista bila je izjava maldivskog političara koja je uvredila indijskog premijera. Taj incident se dogodio tokom jedne od političkih debata, kada je maldivski zvaničnik kritikovao Indiju i njen pristup maldivskim unutrašnjim poslovima. Ove izjave su izazvale snažnu reakciju u Indiji, a mediji su ih preneli kao uvredljive.
Pored toga, postoji i širi kontekst napetosti između dve zemlje, uključujući različite stavove o regionalnim pitanjima i geopolitičkim odnosima. Ovaj incident je doprineo daljem pogoršanju odnosa i podstakao indijske turiste da masovno bojkotuju Maldive.
Jedan od značajnih problema s kojima se Maldivi suočavaju u turizmu jeste interakcija turista s ajkulama tokom popularnih izleta i krstarenja. Povremeni incidenti u kojima ajkule ugrizu turiste tokom ovakvih izleta stvaraju zabrinutost. Glavni ,,krivci,, ovih incidenata su instagrameri željni dobrih fotografija koji prilaze jatima ajkula kako bi napravili idealnu sliku za društvene mreže. Iako se o ovim incidentima nije mnogo pričalo do sad, veliki broj snimaka i fotografija, pre svega na Instagramu i Tik Toku dokazuje koliko može biti opasan influenserski život.
Luksuzni hoteli na Maldivima suočavaju se sa gubitkom turista zbog sve veće popularnosti lokalnih ostrva, gde su dostupni znatno jeftiniji smeštaji. Turisti, posebno oni sa ograničenim budžetom su otkrili da mogu uživati u autentičnijem iskustvu i lepoti Maldiva po znatno nižim cenama. Smeštaj na ostrvima sa lokalnim stanovništvom može se naći već od 50 evra, van sezone čak i jeftinije, dok luksuzni hoteli naplaćuju po nekoliko hiljada evra za noć. Ova promena u preferencijama putnika utiče na prihod velikih luksuznih hotela koji se bore da zadrže svoje posetioce, ali sve veći broj rizorta ostaje bez gostiju.
I za kraj, a možda i najbitniji problem ostrvske države – klimatske promene. Maldivi se suočavaju sa ozbiljnim izazovima usled klimatskih promena, koje polako ali sigurno prete da ih izbrišu sa lica zemlje. Erozija obale je sve prisutnija a plaže koje su nekada bile simbol ovog raja sada nestaju pod udarom povećanog nivoa mora. Pored toga, klimatske promene utiču i na sezonske obrasce, što dovodi do nepredvidivih i ekstremnih vremenskih uslova, uključujući promene u kišnim i sušnim sezonama. Ovi faktori ne samo da ugrožavaju prirodne lepote Maldiva, već i turizam koji zavisi od stabilnog okruženja, čime se dodatno komplikuje budućnost ovog prelepog arhipelaga.
Lužički Srbi – poznati i kao Severni Srbi su stari zapadnoslovenski narod, koji danas naseljava severnoistočni deo Nemačke, pre svega pokrajine Saksonija i Brandenburg. Ova oblast je od kasne antike poznata kao Lužica ili na nemačkom jeziku Sorbenland – zemlja Srba. Nekada skup mnogobrojnih slovenskih plemena na severu današnje Nemačke, Lužički Srbi danas broje tek nešto više od 80.000 građana.
I dan danas, bez obzira na mali broj preostalih lužičkih Srba u Nemačkoj, preko devedest odsto svih geografskih naziva reka, gradova, jezera u nemačkim pokrajinama Saksoniji, Branderburgu, Pomeraniji i drugim delovima severa i istoka Nemačke, nose srpska imena – od Kamenice do Bele Gore i Bele Vode sve do Drenova i Trnova, a i sama nemačka prestonica Berlin je slovenskog porekla – od reči Brljin po tamošnjim barama. Pruski vladari nakon proterivanja lužičkih Srba menjaju i germanizuju sve ove toponime. U većini ovih mesta više nema Srba, osim u Lužici – ostatku nekada moćne srpske države, koja je cvetala između V i X veka naše ere.
Velika je enigma o samom poreklu severnih Srba i kakve oni veze imaju sa nama?
Naučnici su razvili najmanje dve teorije o ovom pitanju. Prva tvrdi da su se Srbi naselili u kasnoj antici iz zajedničke postojbine, koja se nalazila negde između Rusije i Ukrajine. Ovaj moćni ratnički narod je preuzeo Germanske teritorije kada su germanska plemena poput Sveva i Vandala napustila te prostore, ostavljajući područje slabije naseljenim.
Nasuprot ovoj, druga teorija sugeriše da su Srbi oduvek živeli na tim prostorima i da je upravo ta oblast njihova prapostojbina.
Budišin – današnja prestonica Lužičke Srbije
Prva teorija je uglavnom prihvaćena među zapadnim, posebno nemačkim naučnicima. Druga teorija koju podržavaju mnogi današnji istoričari ne posustaje i sve više dobija na značaju. Ona se oslanja na rad vizantijskog cara i pisca Konstantina Porfirogenita iz 10. veka, koji u svom delu „O upravljanju državom” navodi da su balkanski Srbi potekli iz zemlje Bojke, koja se na zapadu graničila sa Franačkom, a na istoku sa današnjom Poljskom, i da su tu Srbi „prebivali od početka.” Ova lokacija se poklapa sa mestima na kojima ih nalazimo danas, u Istočnoj Nemačkoj. Moćni savez Venda (Srba, Slovena) vladao je ovim teritorijama i imao brojne utvrđene gradove, uključujući Stargrad (danas Oldenburg, blizu granice sa Danskom), kao i Lupek (danas Libek na Baltiku), sve do svoje prestonice i najveće luke na Baltičkom moru, Vinete, od koje danas nema ni traga.
Lužičani i danas s tugom prepričavaju drevnu legendu o deobi dvojice sinova moćnog kneza Dervana iz Bodriča. Braća odlučuju da se podele: jedan ostaje sa narodom u Polablju, dok se drugi, zajedno sa delom naroda, seli daleko na jug.
Ovu legendu potvrđuje i Porfirogenit, koji smatra da su balkanski Srbi potomci drugog brata. Zapisuje da se narod naselio na prostranstvima Neretve, Zahumlja, Trebinja, ali posebno u Zetskoj dolini i današnjim crnogorskim Brdima. Tako su lužički Srbi zapravo položili temelje buduće srpske države.
Poznati srpski general u I svetskom ratu Pavle Jurišić Šturm po poreklu je bio Lužički Srbin. A mnogi istoričari tvrde da je najpoznatija lužička srpkinja ikada – Katarina Velika koja je rođena u Pruskoj u mestu Zerbst – lužičko Srbište.
Ono što je zanimljivo, da bez obzira na istorijske činjenice, legende ili mitove, danas ipak imamo priliku da bar turistički posetimo ,,zaboravljene rođake,, u Nemačkoj. Današnja Lužička Srbija ima brojne kulturno istorijske spomenike i gradove – muzeje na otvorenom koje vredi posetiti. Jedan od njih je svakako Bautzen, odnosno drevni srpski grad Budišin. To je ujedno i prestonica Lužice i idealna tačka iz koje možete posetiti i sva ostala sela, zamkove i prirodne lepote.
Budišin – današnja prestonica Lužičke Srbije
Ono što će svakako obradovati ,,Balkanske Srbe,, je činjenica da je ovaj deo Nemačke najjeftiniji, nije turistički toliko posećen, tako da ćete biti u prilici da nađete smeštaj već od 30 evra, što nije moguće u ostalim delovima Nemačke. Cene hrane u marketima su slične kao i kod nas a ručak za dvoje u restoranima u centru Budišina možete naći već za dvadesetak evra.
Da li ste spremni da se upoznate sa davno zaboravljenim rođacima? Ništa vas ne sprečava.
Kipar, jedno od najlepših mediteranskih ostrva, postao je sve popularnija destinacija među srpskim turistima. Kroz uspešne marketing kampanje, intenzivnu promociju na društvenim mrežama, medijima, i angažman influensera, Kipar je uspeo da stvori snažnu vezu sa srpskim tržištem i realnu sliku o tome šta sve ovo ostrvo može da ponudi.
Jorgos Minas, predstavnik Turističke organizacije Kipra, ističe kako je poslednjih godina primetan veliki rast broja srpskih turista na Kipru – čak 300% u poređenju sa 2019. godinom. Dok je tada bilo svega 10.000 srpskih posetilaca, broj turista iz Srbije u 2024. godini dostigao je čak 40.000 u periodu od januara do oktobra tekuće godine.
Prelepe plaže i duga sezona kupanja
Kipar je destinacija koja ima nešto za svakog posetioca, a plaže su svakako jedno od glavnih aduta njegove popularnosti. Kipar nudi mediteransku klimu, kristalno čisto more i zlatne plaže koje pozivaju na uživanje tokom gotovo cele godine. Jedna od najvećih prednosti Kipra u odnosu na mnoge druge destinacije je i njegova turistička sezona koja traje duže od proseka – od aprila do novembra. Sa prolećem koje donosi prijatne temperature i toplim jesenjim danima, Kipar nudi produženi period za uživanje u kupanju i sunčanju.
Slični običaji i kultura
Još jedna prednost Kipra, koja čini ovu destinaciju posebno privlačnom srpskim turistima, jeste sličnost kultura, običaja i religije. Kipar i Srbija dele mnoge istorijske i kulturne vrednosti, a ljubav prema porodici i gostoprimstvo su samo neki od sličnih aspekata koji povezuju ova dva naroda. Srbi često ističu kako se na Kipru osećaju kao kod kuće, u društvenom I kulturnom okruženju koje im je poznato i blisko.
Uspešna kampanja i rast broja turista
Jorgos Minas ističe kako je marketing kampanja koja je sprovedena poslednjih godina dala izuzetne rezultate. Pored angažovanja influensera, Kipar je bio prisutan u brojnim medijima i TV stanicama u Srbiji, čime je stvorena veća vidljivost ove destinacije među srpskim turistima. “Kroz naše promocije i sve veću prisutnost u medijima, srpski turisti su se upoznali sa svim prednostima Kipra kao destinacije koja nudi ne samo fantastične plaže, već i bogatu istoriju, tradiciju i prelep pejzaž”, rekao je Minas.
Prvi put na Sajmu Turizma u Beogradu
Turistička organizacija Kipra takođe najavljuje svoj prvi samostalni nastup na Međunarodnom sajmu turizma u Beogradu, koji će se održati u februaru 2025. godine. Ovaj sajam će biti prilika za sve srpske turiste da se upoznaju sa bogatom ponudom Kipra, dobiju sve potrebne informacije, brošure i štampane materijale o ovoj prelepoj destinaciji. Kipar poziva sve zainteresovane da posete štand i istraže mogućnosti koje im ovo mediteransko ostrvo nudi, od luksuznih resorta, avanturističkih aktivnosti, do nezaboravnih kulturnih iskustava.
Kipar je više od destinacije za odmor – to je mesto koje nudi raznovrsne aktivnosti, bogatu istoriju, autentičnu mediteransku kuhinju i gostoprimstvo koje će svaki posetilac pamtiti. Sa najlepšim plažama, dugom turističkom sezonom i kulturama koje zrače sličnostima sa srpskom, Kipar je postao pravi raj za srpske turiste. Pozivamo sve da sledeće godine posete Beogradski sajam turizma, saznaju više o Kipru i dožive magiju ovog prelepog ostrva na Mediteranu.
Smešten u centralnom delu Srbije, administrativni centar Pomoravskog okruga , grad Jagodina može da se pohvali odličnom infrastrukturom, privrednim potencijalima, kulturnim manifestacijama ali i brojnim destinacijama kulturnog turizma. Bogatu turističku ponudu čine jedinstveni muzeji, prvi srpski akva park, zoo vrt, brojni restorani, vinarije, moderni šoping centri…
Ali čini se da je najznačajnija gostoljubivost njenih meštana, koja doprinosi tome da se svaki gost u Jagodini brzo oseti kao da je kod svoje kuće.
Ako ste prvi put u Jagodini i imate par dana za obilazak ovo su mesta koje morate posetiti:
Muzej voštanih figura – U najlepšem delu Jagodine, u sklopu turističko-sportsko-zabavnog kompleksa Potok Đurđevo brdo, 28. aprila 2008. godine otvoren je prvi i jedini Muzej voštanih figura u Srbiji, a šesti u Evropi. Muzej voštanih figura u Jagodini ima 34 eksponata, od istorije, crkve, politike, nauke, do kulture i sporta i predstavlja pravi bukvar istorije.
Pored izloženih figura ličnosti naše srednjevekovne i savremene istorije, predstavljeni su i originalni kostimi, oružje, kopije retkih knjiga ( Miroslavljevo jevanđelje, Zakonik cara Dušana, Četvorojevanđelje ), makete manastira i ratne zastave.
Muzej voštanih figura prikazuje vreme i okruženje u kome su velikani Srbije živeli i radili, ističući značaj srpske tradicije i očuvanja svega onoga što je obeležilo srpsku istoriju. U svojoj ponudi Muzej ima i raznovrsne suvenire, koji će vas podsećati na vašu posetu gradu Jagodini i ovoj interesantnoj ustanovi.
Akva park u Jagodini je prvi akva park u Srbiji, koji je otvoren jula 2007.godine u najlepšem delu grada u okviru sportsko turističkog kompleksa. Prostire se na površini od 3,5 ha. Sadrži osam bazena za sportske i rekreativne aktivnosti sa vodenim atrakcijama za decu i sistemom tobogana ukupne dužine oko 900 metara. Olimpijski bazen ispunjava sve uslove za održavanje plivačkih i vaterpolo takmičenja po propisima svetske plivačke federacije.
Ceo akvapark je osvetljen reflektorima što omogućava održavanje i noćnih sportskih i kulturno-zabavnih manifestacija. U sastavu ovog centra nalazi se i više restorana za pripremu brze hrane, kao i za prodaju sladoleda, sokova i piva.
Zoološki vrt – Otvaranjem prvog zoološkog vrta južno od Beograda, Jagodina je svakako postala jedan od značajnih turističkih centara u Srbiji. Kao i Akva park i Muzej voštanih figura takođe i Zoološki vrt se nalazi u turističko – sportskom kompleksu Jagodine. U njemu se nalaze 52 životinjske vrste sa preko 250 životinja: bengalski tigrovi, lavovi, medvedi, žirafa, servali, šimpanze, zebre i mnoge druge.
Ambijent Zoološkog vrta je prekrasno uređen i prostire se na površini od oko 2,5 hektara. Uređen je po najvišim svetskim standardima sa obučenim vodičima, pešačkim stazama, klupama za odmor, i velikim površinama pod travom i cvećem.
Gradski park Đurđevo brdo svojim preuređivanjem postao je najposećenije izletište u Jagodini i okolini. To je svojevrsna oaza zelenila i cveća, predviđen je za opuštanje, opremljena klupama za odmor, stazama za šetnju, dečijim zabavnim parkom.
Park je u centralnom delu obogaćen prelepom letnjom pozornicom sa amfiteatrom kapaciteta preko 2000 posetilaca. Svake godine u periodu od 1.maja. do kraja avgusta na letnjoj pozornici održavaju se kulturne manifestacije, koje su prilagođene svim ukusima.
Kočin Hrast – Turistički kompleks “Kočin hrast” je najnoviji biser turističke ponude Jagodine. Nalazi se pored Velike Morave, na samo šest kilometara od grada, u blizini auto puta. Kočin hrast je star 300 godina, a oko dva hektara prostora pored stabla ispod kojeg je kapetan Koča 1788. poveo vojnike u oslobađanje Srbije od Osmanlija ima veliki istorijski značaj.
U okviru kompleksa podignuta je i spomen-česma na kojoj je ispisan kraći istorijat ovoga kraja. U okviru komleksa Kočin Hrast nalazi se restoran i kameno pristanište, pešačke staze, sportski teren, dečije igralište sa mobilijarom kao i letnjikovci sa terasama.
Zavičajni muzej u Jagodini – Na teritoriji koju danas obuhvata grad Jagodina, još u praistorijsko doba strujao je život o čemu svedoče mnogi arheološki nalazi koji se čuvaju u Zavičajnom muzeju. Zavičajni muzej je izrastao u značajnu kulturnu instituciju u gradu i šire koja prikuplja više od pedeset hiljada vrednih predmeta prirodnjačkog, arheološkog, istorijskog, etnološkog i umetničkog karaktera.
Među eksponatima se posebno ističu retki praistorijski fosili, arheološki nalazi iz srednjevekovnog perioda ali i građa iz Prve srpske fabrike stakla, zbirke numizmatike i ordenja, stare i retke knjige. Zavičajni muzej pruža jedinstvenu priliku turistima da na jednom mestu saznaju o vekovnim tokovima života i rada na ovim prostorima
Muzej naivne i marginalne umetnosti – Posebno mesto u kulturnom miljeu Jagodine i spisku objekata spomenika kulture zauzima Muzej naive koji je jedini takav muzej na Balkanu. Muzej naive je postao nosilac očuvanja i afirmacije slikara naivaca, ne samo sa ovog područja, već i cele Evrope, a u skorije vreme i sveta. Stalna postavka Muzeja, mnoge monografije, katalozi, veliki broj izložbi u zemlji i inostranstvu ostaće trajna i vredna svedočanstva o likovnom nasleđu Jagodine.
Od poznatih imena u Muzeju su izlagali svoje radove Janko Brašić, rodonačelnik Oparićke škole naive, Josip i Ivan Generalić, Ivan Rabuzin, Josip Lacković, mnogi slikari Kovačićke škole naivne umetnosti i mnogi drugi. Pored Galerije i Muzeja naivne umetnosti, u Jagodini postoji i radi nekoliko privatnih galerija koje daju poseban pečat kulturnom stvaralaštvu grada
Osim kulturnog i zabavnog sadržaja, Jagodina je i centar verskog turizma, jer osim više gradskih i seoskih hramova, na teritoriji grada i okoline možete posetiti brojne srednjevekovne manastire. Jedan od najlepših primera Srpsko- Vizantijskog stila gradnje je centralna crkva u Jagodini – Hram posvećen Svetom Petru i Pavlu. U osnovi ima upisan ravnostrani krst. Crkva je teško stradala u drugom svetskom ratu. Prvih dana posle oslobođenja uspelo se da se sve privremeno dovede u red da bi se u njoj moglo služiti. Detaljna obnova, živopisanje i svestrano ulepšavanje doživela je ova svetinja tek u naše dane.
Hram Svetog Jovana Krstitelja – Hram je dobio ime po seoskoj slavi Sveti Jovan, a ujedno je i krsna slava ktitora. Hram je izgrađen u vizantijsko – srpskom stilu, sa zvonikom i šest kupola. Veličine je 22 puta 13 metara. Izgradnja hrama trajala je devet godina. Hram Svetog Jovana Krstitelja u Končarevu osveštan je i dat na bogosluženje narodu 11. juna 2016. godine. Hram je osveštao Njegova Svetost Patrijarh srpski Irinej sa vladikom šumadijskim Jovanom. Hram Svetog Jovana Krstitelja u Končarevu je ikonopisan. U Hramu se nalaze mošti pravoslavnih svetaca: Sveti velikomučenik Teodor Tiron, Sveti Teofilakt episkop ohridski, Sveti Kirijak Otšelnik, Sveti vladika Nikolaj Ohridski i Žički, Sveti Knez Lazar, Sveta velikomučenica Anastasija, Sveti Kozma i Damjan i mnogi drugi. Hram je zidan tradicionalno, punom opekom sa neophodnim ojačanjima unutar zidova od armiranog betona. U dvorištu Hrama izgrađen je parohijski dom sa salom za parohijane. Dvorište Hrama je uređeno cvećem i poseduje dva letnjikovca. Hram Svetog Jovana Krstitelja izgradila je porodica Marković.
Manastir Jošanica nalazi se 10 kilometara zapadno od Jagodine pored sela Prnjavora, na lepom i ravnom mestu između brda Čukare i Ravnog gaja u podnožju Crnog Vrha. Nekada je ovaj predeo bio pod šumom ali sada je to veoma pitom kraj. Hram manastira Jošanice posvećen je sv. ocu Nikolaju, a narodni sabor se okupljao o Cvetima, Velikoj Gospojini i “Mladom sv. Nikoli”.
Pored ovog manastira teče reka Jošanica koja mu je i dala ime. Narodno predanje kaže da je u pećini ispod brda Šarenika (pećina i danas postoji), živeo u staro vreme neki isposnik po imenu Joša, po kome je ne samo manastir nego i reka nose ime. Ne zna se tačno kada je Jošanica podignuta. Po tradiciji Jošanica pripada vremenu kneza Lazara. Po narodnom predanju knez Lazar je podigao Jošanicu da bi se u njoj venčao sa kneginjom Milicom, po drugom da bi se u njoj ispitao, a venčao se u Ravanici. Današnji hram je posle većeg oštećenja obnovljen 1786. godine sa izvesnim kasnijim dograđivanjima.
Kulturno-istorijski spomenici – Skulptura čuvenog Nušićevog svetskog putnika koji je proslavio Jagodinu, Jovanče Micića, koja se nalazi na ulazu u Jagodinu predstavlja ne samo novu turističku atrakciju, već je svojevrsna dobrodošlica za mnoge turiste koji će sigurno posle posete Jagodini da kažu ono što govore i svi građani Jagodine: ,,Ceo svet obiđoh, ali kao Jagodinu nigde ne nađoh,,. Osim skulpture Jovanče Micića, Jagodina je poznata po brojnim spomenicima kulture kao što je jedinstveni spomenik srpskom seljaku koji se nalazi u selu Glavinci pored Jagodine, kao i spomenik vinogradaru u selu Međureč koje je poznato po dobrim vinogradima.
U samom gradu možete videti jedan od prvih spomenika kneginji Milici, ali i spomenike u ruskom groblju, a svakako jedan od simbola Jagodine je i spomenik neznanom junaku koji se nalazi u samom centru grada. Posvećen je palim Jagodincima u ratovima od 1912. Do 1918. godine.
Seoski turizam – Jagodina se nalazi u centralnom delu Srbije na području većeg broja lokalnih vodotokova u slivu Velike Morave. Prirodni uslovi, klima i položaj pogoduju razvoju različitih kultura. Doline reka pogoduju razvoju ratarstva i povrtarstva, a pobrđa razvoju vinogradarstva i voćarstva. Zahvaljujući povoljnim uslovima poljoprivredna proizvodnja je jedan od vodećih sektora u strukturi privrednih delatnosti ovog kraja.
Osim poljoprivredne proizvodnje sve je veći broj seoskih domaćinstava koje se bave seoskim turizmom i u svojoj ponudi ima kako autentični smeštaj tako i mogućnost da turisti degustiraju lokalne proizvode ali i budu u prirodi.
Vinski turizam – Osim proizvodnje voća i vinogradarska proizvodnja na jagodinskoj teritoriji ima dugu tradiciju. Primetan je sve veći broj individualnih proizvođača vina koji su registracijom svojih proizvoda postali prepoznatljivi ne samo u Srbiji već i na svetskom tržištu.
Glavni vinski put, koji povezuje najbolje vinarije na teritoriji Jagodine prolazi kroz sela kao što su Vinorača, Međureč i Lozovik.
Vidikovac iznad Jagodine je popularno izletište i turistička destinacija koja pruža predivan panoramski pogled na okolinu. Sa vidikovca se pruža pogled na celu kotlinu Jagodine, okolne planine kao što su Juhor, Rtanj i Beljanica. Ovo mesto je omiljeno među posetiocima zbog svoje prirodne lepote i pogodnosti za rekreaciju i odmor na otvorenom.
Takođe, vidikovac je idealno mesto za posmatranje zalaska sunca. Uz to, u blizini vidikovca se nalaze staze za pešačenje i biciklizam, pa je ovo područje atraktivno i za ljubitelje aktivnog odmora u prirodi.
Turizam je sve bitnija grana privrede u Srbiji, a opština Lebane, smeštena u jugoistočnom delu zemlje, postaje sve prepoznatljivija kao destinacija koja nudi bogatstvo različitih vrsta turizma. U današnjem vremenu turističke destinacije moraju biti u stanju da ponude više od jednog, standardnog turističkog iskustva. Kako bi se zadovoljile potrebe sve zahtevnijih posetilaca, sve veći naglasak stavlja se na razvoj tematskog turizma. Lebane je upravo takav primer, jer nudi raznovrsne turističke sadržaje i aktivnosti, od kulturnih i religijskih do eko i gastro doživljaja.
Kulturno-istorijski turizam
Lebane je opština bogata kulturno-istorijskim nasleđem. Jedan od najvažnijih lokaliteta je Caričin Grad, drevni Vizantijski grad koji se nalazi na nekoliko kilometara od Lebana. Ovaj arheološki kompleks, poznat i kao “Justinijana Prima” bio je značajno naselje u rano-Vizantijskom periodu, a danas privlači zaljubljenike u istoriju iz Srbije i inostranstva.
Kako bi se posetioci još više povezali sa prošlom slavom ovog kraja, Novi vizitorski centar Caričin Grad predstavlja savremeni objekat kao polaznu tačku za edukativni i kulturni turizam ovog dela Srbije. Zgrada Centra ima dva fizički odvojena dela, od kojih jednu konferencijsku salu i salu za prezentacije sa suvenirnicom. U konferencijskoj sali sa 50 mesta se održavaju naučni skupovi, konferencije, sastanci i prezentacije.
U sali za prezentacije sa stručnim vođenjem nalaze se interpretacijske table sa prikazom restitucije, odnosno, kako je grad izgledao u vreme šestog veka. Kroz postavku replika artefakata pronađenih na lokalitetu, postavljenih u četiri odvojene vitrine, posetioci mogu da vide kojim predmetima su se služili stanovnici Caričinog grada.
Sadržaji istaknuti na interaktivnim totemima prikazuju aktuelnu turističku ponudu opštine Lebane i Parka prirode Radan planina. Još jedna usluga je pogled na prikaz Caričinog grada u uslovima virturelne stvarnosti pomoću VR naočara. U suvenirnici se nalaze reprezentativni suveniri na temu Caričinog grada
Religijski turizam
Religijski turizam je još jedan značajan vid turizma u Lebanu. Region je bogat sakralnim objektima, među kojima se izdvaja Crkva Sv. Nikole u Prekopčelicama ili Crkva Svetog Prokopija u selu Šumane, koje se nalaze u prelepom prirodnom okruženju.
U blizini Lebana nalazi se i nekoliko manastira koji predstavljaju duhovne oaze. Ovaj oblik turizma privlači ljude koji traže mir i duhovnu obnovu, kao i one koji žele da se upoznaju sa bogatom religijskom tradicijom regiona.
Gastro turizam
Jedan od najbitnijih aspekata turizma u južnoj Srbiji, pa tako i u Lebanu svakako je gastro turizam, jer opština nudi izuzetno bogatu kulinarsku ponudu koja se temelji na lokalnim proizvodima i tradiciji. Posetioci mogu uživati u autentičnim jelima juga Srbije a najpopularnija jela u Lebanu su autentična pita koju nazivaju Propeć, zatim lokalni ajvar, sprža – južnjački specijalitet od svinjskog mesa kao i sve vrste roštilja. U okviru vizitorskog centra Caričin Grad možete naći i restoran sa lokalnim specijalitetima a ono što je karakteristično za ovo mesto je specijalitet koji možete naći samo u njihovoj kuhinji – Justinijanova I Teodorina šnicla.
Manifestacije poput Paradajz festa, koje se održavaju svakog leta, nude fantastičnu priliku da turisti probaju domaći paradajz i proizvode od paradajza, uživajući u bogatstvu ukusa ovog kraja. Da li ste znali da 30% proizvodnje paradajza u celoj Srbiji dolazi iz opštine Lebane?
Gastro turizam u Lebanu predstavlja savršen spoj tradicije, prirodnih proizvoda i ljubavi prema hrani, što je čini primamljivom destinacijom za sve gurmane i ljubitelje dobrog jela.
Eko turizam
Eko turizam je još jedan sektor koji se razvija u Lebanu, a opština se može pohvaliti brojnim prirodnim lepotama koje privlače ljubitelje prirode. U okolini Lebana prostiru se brojne šumske staze, idealne za planinarenje. Planina Radan je posebno popularna destinacija za eko turizam. Ovaj planinski masiv, prepun šuma, livada i staza, nudi izvanredne uslove za pešačenje, biciklizam i čak planinske sportove. Za ljubitelje prirode i zdravog života, Radan je pravo mesto za uživanje u aktivnom odmoru.
Ruralni turizam
Ruralni turizam je i dalje jedan od najvažnijih aspekata turizma u Lebanu, jer posetioci mogu doživeti autentičan život na selu, u neposrednoj blizini prirode. Seoska domaćinstva nude gostima mogućnost da učestvuju u seoskim aktivnostima, kao što su berbe plodova, pravljenje tradicionalnih jela kao i kuvanje rakije.
Ovaj vid turizma postaje sve popularniji zbog želje turista da se distanciraju od svakodnevnog urbanog života i da uživaju u jednostavnosti života na selu. Osim toga, mnoge porodice u Lebanu proizvode domaće proizvode koji su postali poznati po kvalitetu, poput domaćih sireva, ajvara, meda, džemova i rakije, a turisti mogu posetiti, degustirati pa čak I učestvovati u njihovoj proizvodnji.
Manifestacije kao što je već spomenuti Paradajz fest postale su zaštitni znak ruralnog turizma u Lebanu. Ovaj festival okuplja brojne posetioce i ljubitelje paradajza, a sve to uz zabavu, muziku i naravno, degustaciju raznih jela koja se prave od paradajza.
